Bezpieczny plastik

Polakom daleko jeszcze do standardu amerykańskiego, gdzie połowa płatności dokonywana jest przy pomocy plastikowego pieniądza. Jak zwiększyć liczbę płatności przy pomocy kart? Do tego uniwersalnego i bezpiecznego narzędzia płatniczego trzeba się zwyczajnie przekonać.

Według danych NBP, na koniec czerwca 2003 r. liczba wydanych w Polsce kart wszystkich systemów wyniosła 14,7 mln sztuk. Największymi wydawcami kart są PKO Bank Polski SA - 4 369,8 tys. sztuk kart typu Visa, ING Bank Śląski SA - 889,4 tys. oraz Bank Zachodni WBK SA - 805,5 tys.
Pozostałe banki wydały po kilkadziesiąt-kilkaset tysięcy kart obu najbardziej popularnych typów Visa lub MasterCard.
Specjaliści twierdzą, że są one niezwykle bezpieczne. Nie dochodzi do złamania indywidualnego kodu dostępu PIN lub innych zabezpieczeń przed wypłaceniem gotówki niepożądanej osobie.

Złodzieje jednak nie próżnują i wymyślają nowe sposoby, by dorwać się do cudzej gotówki - głównie majstrują przy bankomatach. Dlatego najnowocześniejsze bankomaty reagują na odcisk palca, odczyt siatkówki oka. Bywa, że plastikowy pieniądz trafia w ręce oszustów. Klient jednej z warszawskich restauracji powierzył swą kartę kelnerowi. Ten zniknął za barem tylko na trzy minuty. Ten moment wystarczył, by pasek magnetyczny został zeskanowany, a w konsekwencji konto wyczyszczone.

Banki broniły się, jak mogły, przed odpowiedzialnością. Musiały jednak wprowadzić zasady obowiązujące w Unii Europejskiej już w 1988 r. Tam uznano, że szczególną starannością w dokonywaniu wypłat z konta powinien odznaczać się bank. Klienta - w razie kradzieży karty czy oszustwa dokonanego za jej pomocą - obciąża się tam zazwyczaj, zgodnie z unijną dyrektywą, kwotą nie większą niż 150 euro.

Utrata karty w wyniku kradzieży lub zagubienia przestaje być jednak i w Polsce prawdziwym nieszczęściem. Podobne zasady jak w UE wprowadzono także u nas od 12 października 2003 r. W razie zgubienia lub kradzieży karty klient odpowiada za utratę pieniędzy z konta jedynie do równowartości 150 euro. Tę zasadę wprowadziła w życie ustawa o elektronicznych instrumentach płatniczych. Są jednak już pierwsze banki, które obciążają klienta mniejszą odpowiedzialnością, niż wynika to z ustawy.

? BPH PBK przejmuje pełną odpowiedzialność za nieuprawnione transakcje dokonane przed zastrzeżeniem karty również poniżej kwoty stanowiącej równowartość 150 euro - mówi Jacek Balcer, rzecznik BPH PBK.

Co bank - to obyczaj. Teoretycznie aż do października 2004 r. może działać system dzielący klientów na dwie grupy. Jedni muszą ponosić skutki kradzieży karty według starych zasad, w myśl których klient pokrywa dużo większe straty. Jest to zgodne z prawem, bo ustawa daje bankom rok na spisanie z użytkownikami kart nowych umów o mniejszej odpowiedzialności klienta. Jednocześnie osoby, którym w tym samym banku wydano kartę już po 12 października 2003 r. - a więc po wejściu w życie ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych - ponoszą odpowiedzialność jedynie za utratę kwoty o równowartości 150 euro. Czy warto postarać się zatem o nową kartę? Nie warto. Po pierwsze - poniesiemy koszt jej wydania. Po drugie - szanujące się banki obejmują dobrodziejstwami ustawy "starych" i "nowych" klientów. Może się jednak zdarzyć, że nasz bank zamierza odczekać rok na wprowadzenie nas do grona uprzywilejowanych nową ustawą klientów. Zamiast więc zmieniać kartę, lepiej zmienić bank.

Karta kredytowa będzie tańsza w użyciu, gdy:

- płacimy za towary i usługi w sklepach.

Pobranie gotówki z bankomatu wiąże się z koniecznością
zapłacenia prowizji
- trzeba dokładnie wiedzieć jaki wyznaczono nam cykl
rozliczeniowy. Data rozpoczęcia cyklu decyduje o liczbie
dni darmowego kredytu

- warto spłacać całość zadłużenia, wtedy bank nie pobiera
żadnych odsetek za transakcje. Kredyt oprocentowany jest
bardzo wysoko.

- brak spłaty minimalnego zadłużenia w terminie
wskazanym w zestawieniu transakcji powoduje,
że bank pobierze opłatę plus odsetki

- za przekroczenie limitu kredytowego bank pobierze od nas
prowizję

- w przypadku braku spłaty minimalnej kwoty zadłużenia
karta zostanie zablokowana przez bank